Staw kolanowy jest najczęstszym miejscem występowania zmian zwyrodnieniowych. Choroba dotyczy głównie osób powyżej 50 r.ż. , stwierdzana jest obustronnie, szczególnie w zmianach pierwotnych. Wśród chorych przeważają kobiety, a nadwaga stanowi znaczący czynnik ryzyka. Istnieją dowody na istnienie dziedzicznego podłoża choroby.
Najczęstszą przyczyną zwyrodnienia stawu kolanowego jest:
- zmiany pourazowe (uszkodzenia więzadeł, łąkotek, chrząstki złamania, ciała wolne)
- zmiany pozapalne (zapalenie nieswoiste, gościec zniekształcający,gruźlica)
- odchylenia osi kończyny (koślawość i szpotawość)
- sztywność przykurczu i ograniczenie ruchu stawu biodrowego i skokowego powodują zaburzenia biomechaniki stawu kolanowego i są częstą przyczyną zmian wtórnych.
Objawy:
- ból lokalizujący się w przedniej lub przyśrodkowej części kolana, a także w górno-przyśrodkowej części goleni.
- ograniczenia zakresu zginania i wystąpienie przykurczu zgięciowego
- poszerzenie obrysu stawu
- szpotawe zagięcie osi kończyny, rzadziej koślawość
- przy zmianach w stawie rzepkowo-udowym –zmniejszona ruchomość rzepki, silna bolesność i krepitacje w czasie jej przesuwania.
- w przypadkach zaawansowanych- niestabilność w stawie, a w okresach zaostrzeń również wysięk stawowy, a także nie rzadko stwierdzone są torbiele podkolanowe.
Zmiany w okresie RTG:
- zaostrzenie obrysu kostnych powierzchni stawowych, najwcześniej widoczne w obrębie wyniosłości międzykłykciowych
- zanik chrząstki stawowej ze sklerotyzacją podchrząstną
- obecność osteofitów i torbieli podchrząstnych, nieraz ciał wolnych
Wskazaniami do leczenia operacyjnego są:
- trwały ból nie reagujący na leczenie zachowawcze
- postępująca deformacja i niestabilność stawu kolanowego
