Astma oskrzelowa jest alergiczną chorobą układu oddechowego, charakteryzującą się dusznością napadową spowodowaną zwężeniem dróg oddechowych, ustępującym samoistnie lub pod wpływem leczenia.
Do głównych czynników powstania astmy oskrzelowej zalicza się:
- mechanizm immunologiczny,
- zaburzenia czynności układu wegetatywnego. Powstaje wówczas przewaga układu parasympatycznego z następowym skurczem oskrzeli.
Najogólniej można wyróżnić dwie postacie astmy oskrzelowej:
- astmę oskrzelową zewnątrzpochodną, występującą u dzieci i osób młodych, charakteryzującą się nadwrażliwością na niebakteryjne wziewane alergeny zewnątrzpochodne;
- astmę oskrzelową wewnątrzpochodną, występującą u dorosłych, o złożonym mechanizmie etiopatogenetycznym, przebiegu postępującym znacznie cięższym niż u dzieci; w etiologii tej postaci astmy przeważa czynnik infekcyjny.
Chory na astmę oskrzelową reaguje na działanie różnorodnych bodźców (także pychicznych), skurczem mięśni oskrzeli, przekrwieniem i obrzękiem ich błony śluzowej oraz wydzielaniem gestej, lepkiej wydzieliny śluzowej trudnej do odkrztuszenia. Powstają więc wzmożone opory w drogach oddechowych. Wydech wykonuje on z jeszcze większym trudem, przy udziale pomocniczych mięśni wydechowych.
Napady duszności mogą być lekkie Iub bardzo ciężkie. Bywają oddzielone długimi odstępami czasu lub występują często. W czasie ciężkiego napadu duszności chory siedzi lub stoi, trzymając się rękami za poręcze krzesła, ramę łóżka - celem stabilizacji obręczy kończyn górnych i ułatwienia pracy pomocniczym mięśniom wdechowym. Wydech jest wyraźnie wydłużony, nasilony i nawet z odległości słyszane są świsty i furczenia w czasie oddychania.
Należy podkreślić, że unikanie wszelkiej aktywności ruchowej w obawie przed wystąpieniem napadu astmy jest szkodliwe.
